Makaleler

Yönetmeliğin amacı; vergi kayıp ve kaçağının önlenmesi ve tahsilat hizmetlerinin aksatılmadan yürütülmesine yönelik yapılan hafta sonu ve resmi tatil günleri dahil yoklama ve benzeri denetim faaliyetleri ile tahsilat işlemlerinde, 24 saat çalışma esası ile mesai saati dışındaki fazla çalışmalara ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Yönetmelik; Gelir İdaresi Başkanlığı taşra teşkilatınca yürütülen denetim ve tahsilat görevinde vardiyalı çalışan Gelir İdaresi Başkanlığı personelini kapsamaktadır.  

Yönetmeliğe göre,

Fazla çalışma: 24 saat esaslı çalışma sistemi kapsamındaki personelin, hafta sonu ve resmi tatil günleri dahil, haftalık çalışma süresinin üstünde yaptıkları çalışmayı,

Gece vardiyası: Gece saat 20:00 –08:00 arasında yer alan vardiyayı,

Gündüz vardiyası: Gündüz saat 08:00 – 20:00 arasında yer alan vardiyayı, ifade etmektedir.

24 saat esaslı çalışma sistemi, gündüz 08:00 – 20:00, gece 20:00 – 08:00 saatleri arasında vardiya usulü ile çalışılmasını esas alan sistemdir. Birim amiri vardiya sayısı, vardiya dönemleri ile vardiya başlangıç ve bitiş saatleri ile başka kurumlarca yapılacak denetim ya da aramalara talep edilmesi halinde iştirak edecek personeli ve bu personelin mesai saatleri dışına taşan fazla çalışma saatlerini belirlemeye yetkilidir. 

Yönetmelik uyarınca vergi dairelerinin bütün birimleri 24 saat esasına göre çalışmayacaktır. 24 saat esasına göre çalışacak birimler, taşra teşkilatınca yürütülen denetim ve tahsilat görevinde vardiyalı çalışan Gelir İdaresi Başkanlığı personelidir. Hemen belirtelim ki taşra teşkilatından kasıt GİB’in merkezinde çalışan dışında kalan personeldir. Bu da, merkez personeli dışında kalan ve denetim ve tahsilat görevinde çalışan tüm personeli kapsamaktadır.

Yönetmelik uyarınca vergi dairelerinin denetim ve tahsilat boyutu 24 saat çalışabilecektir. Buna göre mükellefler 24 saat boyunca ödeme yapabileceklerdir. Bu mükellefler bakımından Yönetmeliğin sevindirici tarafıdır. 

Yönetmeliğin mükellefler bakımından üzücü boyutu ise 24 saat boyunca yoklamaya ve incelemeye maruz kalabilecekleri boyutudur. 

Vergi Usul Kanunu (VUK)’un 130’uncu maddesine göre de, yoklama her zaman yapılabilir. Yoklamanın ne zaman yapılacağı da ilgiliye haber verilmez. VUK’un bu düzenlemesi yoklamanın 24 saat boyunca yapılabileceğini söylemektedir. Yönetmeliğin 24 saat esasına göre yoklama yapılabileceğine yönelik düzenlemesi VUK’a parelel bir düzenlemedir.

Konunun vergi incelemesi boyutu ise biraz farklılık arz etmektedir. VUK’un 140/3 fıkrası uyarınca, nezdinde inceleme yapılanın muvafakati olmadıkça resmi çalışma saatleri dışında inceleme yapamazlar veya buna devam edemezler (Tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması bu hükmün dışındadır. Ancak bu gibi tedbirler, incelemelerin, yapıldığı yerdeki faaliyeti sekteye uğratmıyacak şekilde yapılır). Dolayısıyla, Yönetmeliğin VUK’un bu hükmünü kaldırması mümkün değildir. Yani, vergi incelemeleri mükelleflerin izni olmadan resmi çalışma saatleri dışında yapılamayacaktır. Bunun istisnası ise tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınmasıdır.

Gelir İdaresi Başkanlığı bu yönetmelikle denetim ve tahsilat işlemlerinde vergi dairelerini 24 saat esasına göre çalıştırabilecektir. Yönetmelik 17 Eylül 2015 tarihli Resmi Gazete ile yayımlanmış ve 17 Eylül 2015 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Bundan sonraki süreçte hangi vergi dairelerinin 24 saat esasına göre çalışacağını GİB’in duyurması muhtemeldir.

Ekrem Öncü