Bizden Haberler

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ UYGULAMA REHBERİ -6 TEKNOPARK MUHASEBESİ

TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ UYGULAMA REHBERİ -6

TEKNOPARK MUHASEBESİ

Teknopark muhasebesi, şirketlerin hem mevzuata uygun olarak vergi avantajlarından faydalanmasını hem de doğru finansal yönetimi gerçekleştirmesini sağlar.

Teknopark muhasebesi genellikle standart finansal muhasebe süreçlerinden farklılık göstermektedir ve bazı özel gereksinimleri içermektedir.

Teknopark şirketlerinin muhasebe uygulamalarında özellikli konular:

1. Vergi Muafiyetleri ve İstisnalar

Kurumlar Vergisi Muafiyeti: Teknoparkta faaliyet gösteren şirketlerin, bu bölgede yürüttükleri Ar-Ge ve yazılım faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar belirli bir süre boyunca kurumlar vergisinden muaftır. Bu muafiyet 2028 yılına kadar devam etmektedir.
Gelir Vergisi Stopajı İstisnası: Ar-Ge ve destek personeli için gelir vergisi stopaj teşviki uygulanır. Bu istisna, teknoparkta çalışan personelin maaşlarından gelir vergisi alınmaması anlamına gelir.
KDV İstisnası: Teknoparkta yapılan Ar-Ge, yazılım ve tasarım faaliyetlerinden elde edilen gelirler KDV’den muaf tutulabilir.
Damga Vergisi İstisnası: Teknoparkta yapılan Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri kapsamında düzenlenen belgeler damga vergisinden muaftır.

2. Proje Bazlı Muhasebe Takibi

Teknoparkta yürütülen projeler genellikle Ar-Ge ve inovasyon odaklıdır. Bu nedenle muhasebe kayıtları proje bazlı olarak tutulmalıdır. Her bir projenin maliyetleri, gelirleri ve ilgili giderlerinin ayrı ayrı takip edilmesi gerekmektedir.
Proje maliyetlerinin detaylı takibi, vergi teşviklerinin doğru şekilde kullanılmasını sağlar. Örneğin, hangi projenin hangi giderlerinin vergi muafiyetine tabi olduğunu belirlemek için titiz bir muhasebe sistemi gereklidir.

3. Ar-Ge Giderlerinin Doğru Sınıflandırılması

Ar-Ge faaliyetleri için yapılan harcamaların doğru sınıflandırılması, teknopark teşviklerinden yararlanmanın en kritik noktalarından biridir. Örneğin, Ar-Ge personeline ödenen maaşlar, kullanılan malzemeler, yazılım geliştirme giderleri, demirbaş alımları gibi masrafların ayrıntılı bir şekilde kayıt altına alınması gerekir.
Ar-Ge faaliyetleri dışında yapılan ticari faaliyetlerin kazanç ve giderleri ile Ar-Ge faaliyetleri net bir şekilde ayrılmalıdır.

4. Teknopark Yönetimine Raporlama

Teknoparklarda faaliyet gösteren şirketler, belirli periyotlarda teknopark yönetimlerine mali raporlar sunmak zorundadırlar. Bu raporlar, şirketin teşviklerden faydalanabilmesi için gerekli bilgileri içermelidir. Proje bazlı gelir-gider tabloları, bilanço ve diğer finansal raporlar düzenli olarak sunulmalıdır.

5. Denetim ve Uyum Zorunlulukları

Teknopark şirketleri, Maliye Bakanlığı ve teknopark yönetimi tarafından denetlenebilir. Bu denetimlerde, teşviklerin doğru kullanılıp kullanılmadığı, gelir ve giderlerin doğru şekilde raporlanıp raporlanmadığı incelenir. Bu nedenle şirketlerin muhasebe uygulamalarında titizlikle hareket etmesi gerekmektedir.

6. Personel Giderlerinin Takibi ve Maaş Uygulamaları

Teknoparklarda çalışan Ar-Ge ve destek personelinin maaşlarından gelir vergisi stopajı alınmadığı için personel giderlerinin muhasebe kayıtları ayrı bir öneme sahiptir. Ar-Ge personelinin bu teşvikten faydalanıp faydalanamayacağının kontrolü ve buna göre maaşların düzenlenmesi gereklidir.
Ayrıca, personel maaşlarının muhasebeleştirilmesinde SGK primleri gibi diğer yasal yükümlülükler de doğru şekilde uygulanmalıdır.

7. Fon ve Teşviklerin Muhasebeleştirilmesi

Teknopark şirketleri, devlet teşvikleri, TUBİTAK veya KOSGEB gibi kurumlardan aldıkları destekleri muhasebeleştirirken özel dikkat göstermelidirler. Bu fonların kullanım amacına uygun harcanıp harcanmadığı ve muhasebe kayıtlarının bu doğrultuda tutulması denetlenebilir.
Hibe ve teşviklerin doğru muhasebeleştirilmesi, ileride yapılacak denetimlerde sorun yaşamamak açısından kritik öneme sahiptir.

8. Vergisel ve Finansal Danışmanlık İhtiyacı

Teknopark şirketlerinin muhasebe ve finansal süreçlerinde uzman bir danışmanla çalışması önerilir. Teknopark muhasebesi, sıradan ticari faaliyetlerden farklı özellikler taşıdığı için, uzman desteği almak hem teşviklerin doğru kullanılması hem de mevzuata uygun hareket edilmesi açısından büyük önem taşır.

9. Kira ve Diğer Giderlerin Muhasebeleştirilmesi

Teknoparklarda faaliyet gösteren şirketler, genellikle teknopark yönetimlerinden ofis kiralarlar. Bu tür kira giderlerinin ve teknopark yönetimlerine yapılan diğer ödemelerin muhasebeleştirilmesinde, vergi avantajlarının dikkate alınması gereklidir.

Teknokent muhasebesi hakkında bazı genel bilgiler:

1. Ar-Ge Faaliyetlerinin Muhasebeleştirilmesi

Teknokentlerdeki şirketler genellikle Ar-Ge çalışmaları yürütmektedir ve bu çalışmaların mali kayıtlarının doğru tutulması büyük önem taşır. Ar-Ge faaliyetlerine yönelik harcamalar, maliyet merkezleri ve projeler bazında izlenir ve ilgili muhasebe hesaplarına kaydedilir. Ar-Ge muhasebeleştirilmesinde aşağıdaki kalemler takip edilir:

Personel Giderleri: Ar-Ge faaliyetlerinde çalışan personelin maaşları ve SGK primleri.
Malzeme ve Hammadde Giderleri: Ar-Ge projelerinde kullanılan malzemeler ve üretim girdileri.
Amortisman Giderleri: Ar-Ge projeleri için kullanılan sabit kıymetlerin (makineler, ekipmanlar vb.) amortisman hesaplamaları.
Yazılım ve Donanım Giderleri: Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılan yazılım ve donanım giderleri.
Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler: Danışmanlık, eğitim, teknik destek gibi hizmet alımları da Ar-Ge giderleri olarak kabul edilir.

Ar-Ge harcamaları, devletin sunduğu vergi indirimleri ve teşviklerden faydalanabilmek için ayrı bir hesap altında kaydedilmelidir.

2. Genel Yönetim Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi

Teknopark şirketleri sadece Ar-Ge faaliyetleri değil, aynı zamanda genel yönetim faaliyetleri de yürütür. Bu tür giderler, Ar-Ge ve yenilik teşviklerinden muaf tutulmaz ve genel yönetim giderleri olarak muhasebeleştirilir.

Genel Yönetim Gider Türleri:

Ofis Kira Giderleri: Teknopark alanındaki ofislerin kira ödemeleri, genel gider olarak muhasebeleştirilir. Kira giderleri, Ar-Ge faaliyetlerinden bağımsız olduğu için vergi muafiyetlerine tabi değildir.
Yönetim Personeli Maaşları: Ar-Ge dışında çalışan yönetim ve idari personelin maaşları, vergi teşviklerinden faydalanmaz ve genel yönetim gideri olarak kaydedilir.
Fatura Giderleri (Elektrik, Su, Doğalgaz): Teknopark içinde tüketilen elektrik, su, doğalgaz gibi giderler de genel yönetim giderleri arasında yer alır.
Ofis Malzemesi Giderleri: Yönetim ofisi için kullanılan kırtasiye ve diğer ofis malzemeleri de genel giderler olarak takip edilir.

3. Proje Bazlı Gider Takibi

Teknoparklarda faaliyet gösteren şirketlerin birden fazla Ar-Ge projesi olabilir. Bu projelerin her birinin maliyet ve giderlerinin ayrı ayrı takip edilmesi gerekir. Bunun için muhasebede proje bazlı hesaplar kullanılır. Örneğin, her bir proje için ayrı bir gider hesabı oluşturulabilir.

Proje A için giderler: 750.A01 Proje A Malzeme Giderleri
Proje B için giderler: 750.B01 Proje B Personel Giderleri

Bu hesaplar, proje bazlı maliyet yönetimini kolaylaştırır ve projelerin ayrı ayrı izlenmesini sağlar.

4. Teşviklerin ve Hibe Gelirlerinin Yönetimi

Teknokentlerde faaliyet gösteren şirketler, Ar-Ge ve yenilikçi projeler için çeşitli teşvik ve hibelerden yararlanabilirler. TÜBİTAK, KOSGEB, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı gibi kuruluşlardan alınan hibe ve teşvikler, özel muhasebe hesaplarına kaydedilir ve raporlanır.

Teşvik ve Hibe Gelirleri: Bu gelirler, ilgili proje ve faaliyetlere yönelik kullanımları açısından ayrıntılı şekilde izlenir. Ayrıca, alınan teşviklerin nerede ve ne şekilde kullanıldığının belgelendirilmesi ve denetimlere uygun şekilde muhasebeleştirilmesi gerekir.

5. Amortisman Giderlerinin Muhasebeleştirilmesi

Teknopark şirketleri, Ar-Ge projelerinde kullandıkları sabit kıymetleri (makine, donanım, yazılım, vb.) amortismana tabi tutarlar. Ar-Ge faaliyetlerine yönelik kullanılan sabit kıymetlerin amortisman giderleri, Ar-Ge giderleri olarak muhasebeleştirilir.

Ar-Ge Amaçlı Sabit Kıymetlerin Amortismanı: 750.05 Ar-Ge Amortisman Giderleri
Genel Sabit Kıymetlerin Amortismanı: 770.05 Genel Yönetim Amortisman Giderleri

6. Dışarıdan Sağlanan Hizmetlerin Muhasebeleştirilmesi

Ar-Ge faaliyetleri kapsamında dışarıdan alınan danışmanlık, teknik destek, yazılım geliştirme hizmetleri gibi giderler de Ar-Ge giderleri olarak muhasebeleştirilir.

7. Patent ve Fikri Mülkiyet Yönetimi

Teknokentlerdeki şirketler, Ar-Ge çalışmaları sonucu patent veya fikri mülkiyet hakları oluşturabilir. Bu varlıkların muhasebeleştirilmesi ve finansal tablolar üzerinde doğru bir şekilde gösterilmesi önemlidir. Patent ve fikri mülkiyet haklarının muhasebeleştirilmesi şu aşamaları içerir:

Değerleme: Patent ve fikri mülkiyet haklarının başlangıçtaki maliyeti veya edinim maliyeti üzerinden değerlenmesi.
Amortisman: Fikri mülkiyet haklarının kullanım süresi boyunca amortismana tabi tutulması.
Lisans Gelirleri: Şirketlerin, sahip oldukları patentleri lisanslayarak elde ettikleri gelirlerin muhasebeleştirilmesi.

Patent veya diğer fikri mülkiyet hakları, maddi olmayan duran varlıklar olarak muhasebe kayıtlarına geçer ve amortismanları düzenli olarak hesaplanır.

8. Denetim ve Raporlama Giderleri

Teknopark şirketleri, dönemsel olarak mali tablolar ve denetim raporları hazırlamak zorundadır. Bu raporların hazırlanması ve dış denetim hizmetleri de gider olarak muhasebeleştirilir.

9. İşbirlikleri ve Ortak Girişimler

Teknokentlerdeki şirketler, işbirliği projeleri veya ortak girişimler aracılığıyla farklı şirketlerle birlikte Ar-Ge faaliyetleri gerçekleştirebilirler. Bu işbirlikleri veya ortak girişimler, muhasebe kayıtlarına alınırken özel hesaplama yöntemleri kullanılır. Başlıca dikkat edilmesi gereken noktalar:

Ortak Giderlerin Paylaşımı: Ortak girişimler kapsamında yapılan harcamalar, işbirliği sözleşmeleri doğrultusunda taraflar arasında paylaşılır.
Gelirlerin Paylaşımı: Ortak projelerden elde edilen gelirler de aynı şekilde pay edilir ve muhasebeleştirilir.
İşbirliği Sözleşmelerine Uygun Raporlama: Ortak girişimler ile yapılan tüm mali işlemler, işbirliği sözleşmelerine uygun şekilde raporlanır.

Sonuç

Teknopark muhasebesinde giderlerin doğru şekilde sınıflandırılması ve muhasebeleştirilmesi, şirketlerin vergi teşviklerinden maksimum düzeyde faydalanmalarını sağlar. Bu süreçte, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerine yönelik giderlerin titizlikle ayrılması, genel giderlerin ise teşvik kapsamı dışında bırakılması büyük önem taşır. Her gider kalemi, ilgili hesaplarda doğru şekilde takip edilmeli ve periyodik olarak raporlanmalıdır.