Makaleler

İŞ KAZASININ BİLDİRİLME ZAMANI VE ŞEKLİ NEDİR?

Hizmet akdine tabi çalışan sigortalıların (5510 S.K 4/1-a) iş kazası hallerinin bildirimi işverenleri tarafından yapılmalıdır. İşverenlerin iş kazasını;

Olayın olduğu yerde bulunan kolluk kuvvetlerine (jandarma, polis) vakit kaybetmeden derhal,

Sosyal Güvenlik Kurumu’nun işyerinin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezine/Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne olayın olduğu tarihten sonraki üç işgünü içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.

Örneğin, Pazartesi günü iş kazası geçiren sigortalının Kurum’a yapılacak iş kazası bildiriminin en geç Perşembe günü, Çarşamba günü iş kazası geçiren sigortalının ise Kurum’a yapılacak iş kazası bildiriminin en geç Pazartesi günü yapılması gereklidir.

Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların iş kazası hallerinin bildirimi kendileri tarafından yapılmalıdır. (4/1-b) sigortalıları ise iş kazasını;

Sosyal Güvenlik Merkezine/Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’ne bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonraki üç işgünü içinde bildirmeleri gerekmektedir.

Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların bildirim yapmalarına engel durumlarını hekim raporu ile veya mücbir sebep olayını belgelemeleri şarttır.

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin ekinde yer alan İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirgesi ile 4/1-a kapsamında çalışanlar için işverenleri tarafından, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların kendilerince e-sigorta ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilir veya doğrudan ya da posta yoluyla ilgili üniteye gönderilir(6).

A- İŞ KAZASININ BİLDİRİM SÜRESİNE UYULMAZSA NE OLUR?

4/1-a sigortalılık statüsüne tabii sigortalıların iş kazası geçirmeleri hâlinde, belirtilen sürelerde işverence bildirim yapılmaması durumunda, bildirimin Kurum’a yapıldığı tarihe kadar sigortalıya ödenecek geçici iş göremezlik ödeneği Kurum’ca işverenden tahsil edilir.

4/1-b sigortalılık statüsüne tabi sigortalıların iş kazası geçirmeleri ve belirtilen sürelerde bildirim yapılmaması hâlinde ise, bildirim tarihine kadar geçen süre için yapılacak geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez. Bildirim tarihinden sonraki sürelere ait geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

B- İŞ KAZASI SİGORTASINDAN SAĞLANAN HAKLAR NELERDİR?

İş kazası sigortasından doğan haklardan yararlanabilmek için herhangi bir prim günü sınırı bulunmamakta olup, iş kazası sigortasından dolayı, iş kazasına maruz kalan sigortalıya çalışmadığı her bir gün için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir.

Sigortalı geçirdiği iş kazasından dolayı çalışma gücünü yitirmesi halinde sürekli iş göremezlik geliri ödenir.

Sigortalının iş kazası neticesinde ölümü halinde hak sahiplerine cenaze ödeneği ve ölüm geliri ödenir. Ayrıca bekar kız çocuğu varsa evlenmesi halinde bir defaya mahsus olmak üzere evlenme ödeneği verilir.

V- İŞ KAZASININ HUKUKİ SONUÇLARI

İş kazası sonucunda işveren kusurlu bulunmuşsa iş kazasına uğrayan şahıs veya mirasçıları dava açabilir. İş kazası sonucunda; maddi ve manevi tazminat davası ile destekten yoksun kalma davası açılabilmektedir(7).

Yargıtay, işçi veya hak sahiplerinin haklarını almak için öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurmaları ve mahkemece tazminata hükmedilmeden bunun sonucunun beklenmesi gerektiğini karara bağlamaktadır. Bunun için işçi veya hak sahiplerine önel (mehil) verilmektedir(8). Yahya Çelik Yaklaşım / Temmuz 2017 / Sayı: 295