Makaleler
İHRACAT YAPAN ve E-FATURA KULLANAN FİRMALAR 01.07.2017 İTİBARİ İLE İHRACAT FATURALARINI E-FATURA OLARAK OLUŞTURMAK ZORUNDA...!!!
Giriş yapılabilmesi için mükelleflerin ilgili Gümrük Müdürlükleri’nden Bilge Programı üzerinde bulunan aşağıdaki yetkilerden uygun olanı almaları gerekmektedir. TEK PENCERE SİSTEMİ E-FATURA UYGULAMASI (TPS)
ft-Firma Temsilcisi
fs-Firma Sahibi
mf-Firma Müşaviri
yf-Firma Müşavir Yardımcısı
gm-Gümrük Müşaviri
yg-Gümrük Müşavir Yardımcısı
rk-Resmi Kuruluş
sh-Şahsi Detaylı Beyan
"e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden, mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere KDV hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını 1/7/2017 tarihinden itibaren e-Fatura olarak düzenleyeceklerdir."
Yayımlanan tebliğ ile birlikte, e-Fatura kullanıcılarının ihracat ve tax free faturalarını e-Fatura olarak kullanma zorunluluğu 1/1/2017 tarihinden 1/7/2017 tarihine ötelenmiş olup, aynı tebliğde "e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden mal ihracı ve yolcu beraberi eşya ihracı kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, istemeleri halinde 1/1/2017 tarihinden itibaren söz konusu faturalarını e-Fatura olarak düzenlemeye başlayabilecekleri gibi 1/7/2017 tarihine kadar matbu (kağıt veya e-Arşiv) fatura da düzenleyebileceklerdir." ifadelerine yer verilmiştir.
İHRACAT FATURASI: Gümrük Beyannamesi ekinde yer alan mal ihracı faturaları için geçerlidir. Diğer belgelerin ( Serbest Bölge İşlem Formu, transit ticaret formu vb.) ekinde yer alan ihracat faturaları e-fatura kapsamında değildir.
YOLCU BERABERİ EŞYA İHRACI FATURASI (TAX FREE FATURA): Katma Değer Vergisi Uygulaması Genel Tebliğinde yer alan yolcu beraberi eşya istisnasından faydalanmak için verginin alıcıya iade edilmesi usullerinden yalnızca “yetki belgesine sahip aracı kurumlar tarafından iade yöntemini” seçen mükellefler için uygulanacaktır.
İHRACAT FATURASININ İŞ AKIŞI VE ROLLER
İhracat faturalarının elektronik ortamda işleyişi için gerekli 4 farklı rol vardır: Faturayı düzenleyen(Mükellef), Özel Entegratör ya da GİB Portal vasıtası ile düzenlediği faturayı Merkeze-GİB'e iletir. Fatura GİB tarafından Gümrük Ticaret Bakanlığı'na iletilir.
Fatura Düzenleyen - Satıcı Kurum
Merkez – Gelir İdaresi Başkanlığı
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
Alıcı Kurum
Normal şartlarda bir e-Faturada Fatura Düzenleyen(Satıcı Kurum), Merkez(GİB), Alıcı Kurum yer almaktadır. ihracat kapsamında düzenlenen e-Faturaya Gümrük ve Ticaret Bakanlığı dahil olmuştur. İhracat e-Faturalarında ki, alıcı kurum ise e-Faturayı kendi ülkesindeki işlemler için satıcıdan talep edebilecek taraftır. Teknik olarak bakıldığında ihracat e-Faturasında ki alıcı taraf aslında Gümrük Ticaret Bakanlığıdır. Fatura GİB'e, GİB tarafından da Gümrük Ticaret Bakanlığı'na iletilir. Alıcı tarafın faturayı talep etmesi ya da etmemesi e-Fatura sisteminden bağımsız bir işleyiştir. Alıcı taraf fatura üzerinde sadece bilgileriyle yer alır.
İşleyişi kavrayabilmek için Gümrük Ticaret Bakanlığı'nın rolüne ve birkaç senaryoya göz atmak faydalı olacaktır.
Gümrük Ticaret Bakanlığı e-Faturayı;
Elektronik ortamda sistemine alır.
Alınan fatura için, 23 haneli bir referans numarası üretir.
23 haneli referans numarasını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı portalı aracılığıyla ihracat faturasını düzenleyen yükümlüye bildirir.
Bildirilen 23 haneli referans numarası ile belge tarihi gümrük beyannamesinin 44 no’lu kutusunda “Belge Referans No” ve “Belge Tarihi” alanlarında yükümlü tarafından beyan edilir.
Gümrük beyannamesinin tescilinden önce / sonra faturada değişiklik yapılması gerektiğinde, değişiklik yapılacak olan fatura ve bu fatura için alınan referans numarası iptal edilir. İptal edilen fatura için alınan referans numarası beyannamenin tescilinde kullanılamaz.
Gümrük işlemleri mevzuat dahilinde tamamlanır.
SENARYOLAR
Senaryo 1) e-Fatura GTB sistemine düştükten ve faturadaki kalemlerin GTB tarafından kontrolü gerçekleştikten sonra uygun görülürse Gümrük Çıkış Beyannamesine konu edilip malların yurt dışı çıkışının gerçekleşmesi ve Gümrük Çıkış Beyannamesinin kapatılması durumunda;
Eylem: GTB tarafından Kabul Uygulama Yanıtı dönülecektir.
Senaryo 2) Bir faturada mal kalemlerinden, bir kısmının yurt dışına çıkış işlemlerine başlanması ama bir kısmının henüz çıkış tarihinin belli olmaması durumunda(Örneğin; Bir faturada yer alan 100 kalem maldan 70 kaleminin yurt dışına çıkacağı bilinmesi ancak 30 kaleminin ise ileri ki bir tarihte çıkacağının planlanması halinde);
Eylem: GTB tarafından söz konusu faturaya Red Uygulama Yanıtı dönülecek olup,çıkış işlemleri gerçekleştirilecek 70 birim mal için yeni bir e-Fatura düzenlenecek ve bu faturaya istinaden gümrük çıkış işlemleri tamamlanacaktır. Yeni düzenlenen 70 birimlik malı ihtiva eden e-Fatura için GTB kabul uygulama yanıtı dönecektir.Daha sonra gümrük çıkış işlemine konu edilecek 30 birimlik mal ihracı için yeni bire-Fatura düzenlenerek gümrük işlemleri tamamlanacaktır. Bu fatura için de GTB kabul uygulama yanıtını ihracatın gerçekleşmesi ile birlikte dönecektir.
NOT: İhracat işlemlerinde e-Fatura uygulaması kapsamında bir fatura sadece bir GÇB’ye konu edilecektir.
Senaryo 3) e-Fatura GTB sistemine düştükten sonra faturada yer alan kalemlerden hiçbirinin Gümrük Çıkış Beyannamesine konu edilmeden GTB tarafından kabul görmemesi durumunda;
Eylem: GTB tarafından Red Uygulama Yanıtı dönülecek, bu yanıt üzerine mükellef yeni bir fatura düzenleyerek tekrar gönderecektir.
Senaryo 4) Bir faturada n kalem mal gösterildiği halde GÇB’de daha fazla kalem mal çıkartılmak isteniyorsa (Örneğin: Bir faturada 100 kalem mal gösterildiği halde GÇB’de 130 kalem mal çıkartılmak isteniyorsa);
Eylem: 100 kalemlik fatura kabul edilip GTB sisteminde yer alan belge numarasıyla eşleştirilerek GÇB’de gösterilecektir.Ek olarak çıkartılmak istenen 30 kalem için ise ihracatçı tarafından ayrı bire-fatura düzenlenip bu fatura için alınan belge numarası aynı GÇB’ye eklenecektir.Her fatura için kabul uygulama yanıtı dönülecektir.
YOLCU BERABERİ EŞYA İHRACI FATURASI (TAX FREE FATURA) İŞ AKIŞI VE ROLLER
Yolcu beraberi eşya ihracı faturalarının alıcı bilgilerine ilaveten Gümrük ve Ticaret Bakanlığının bilgilerine de yer vereceklerdir. Düzenlenen faturalar onay için Gümrük çıkış memurunun ekranına düşecektir.Onaylanan faturalar vergi iade ödemesi için ilgili yetki belgeli aracı kurumların sistemine düşecektir.
Yolcu beraberi eşya faturalarının elektronik ortamda işleyişi için gerekli 5 farklı rol vardır:
Alışveriş Firması - Fatura Düzenleyen - Satıcı Kurum
Merkez – Gelir İdaresi Başkanlığı
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
Yetkili Aracı Kurum
Türkiye'de İkamet Etmeyen Yolcu
Alışveriş Firması (Fatura Düzenleyen - Satıcı Kurum) faturayı düzenler. Düzenlenen fatura öncelikle GİB'e iletilir. Fatura başarılı ya da hatalı ise GİB Fatura düzenleyene durum sonucunu döner. Fatura başarılı ise fatura GİB tarafından Gümrük ve Ticaret Bakanlığı(GTB)'na iletilir. GTB, gelen yolcu beraberi eşya ihracı fatura bilgilerini ve alınan malı kontrol eder, faturayı onaylar. Onaylanan her fatura için ilgili yetki belgeli aracı kuruma durum sonucu gidecektir. Yetkili alıcı kurum, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından gümrük memuru aracılığıyla gönderilen durum sonucunu alır, gönderilen durum sonucu içindeki bilgileri kontrol ederek yolcuya KDV iadesi ödemesi yapar. Türkiye'de ikamet etmeyen yolcu, aldığı malların KDV iadesini alabilmesi için fatura düzenletme ve pasaport ile isim bilgilerini fatura düzenleyene verme zorunluluğu vardır. GTB onayından sonra yetkili aracı kurumdan iadesini alabilir.
Fatura düzenleyen(mağaza) ile aracı kurumlar arasında iptal/iade edilen ürünlere ait faturaların yetki verilmiş aracı kurumlar tarafından iadesinin yapılmasını engellemek ve haksız yere kdv iadesi yapılmasının önüne geçilmesini sağlamak bakımından; çevrimiçi ve gerçek zamanlı bir bağlantı bulunmalıdır. Bağlantı metodunun ve yönteminin seçimi aracı kurum ile mağaza arasında serbestçe belirlenebilecektir.
Fatura Düzenleyen; Faturaların gerçek zamanlı olarak GİB merkeze iletiminden sorumludur. Böylece alış veriş ve yurt dışı çıkışları aynı gün olan yolcuların sorun yaşaması engellenmiş olacaktır. Sistemlerinde bir sorun olması durumunda kullanılmak üzere yeterli miktarda kağıt fatura bulundurur. Sorun ortaya çıktığında kağıt ortamında fatura keser. Kağıt ortamında kestiği faturalar için daha sonra e-fatura üzerinden fatura kesmemelidir. GİB veya GTB sistemlerinde bir sorun yaşandığında e-faturaların kağıt çıktılarına istinaden gümrük çıkış işlemlerinin tesis edilebilmesi için; iki (2)örnek, e-fatura kağıt çıktısını veya e-fatura muhteviyatını içeren bir belgeyi müşteriye verecektir. Müşteriye verilen e-fatura kağıt çıktılarına veya e-Fatura muhteviyatını ihtiva eden belge üzerine satıcı tarafından kaşe ve imza tatbik edilmesi gerekmemektedir. Fatura düzenleyen tarafından oluşturulan belgeler, öngörülen şemalara, şema kurallarına, diğer veri kurallarına ve standartlara uygun olmak zorundadır. Ayrıca fatura düzenleyen, kullandığı uygulama ile ilgili her adımda loglama yapmak zorundadır.