Türkiye Cumhuriyeti ve Avrupa Birliği tarafından ortaklaşa finanse edilen ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yürütülmekte olan Evde Çocuk Bakım Hizmetleri Yoluyla Kayıtlı Kadın İstihdamının Desteklenmesi Projesi Mart 2015’te uygulanmaya başlandı.
Kadınların gelirlerinin düşük olması, çocuk bakım hizmetlerinin yetersiz olması ve istihdama katılım oranlarının düşük olması, başta ev hizmetlerinde çalışan kadınlar olmak üzere kadınlar arasında kayıt dışılığın erkeklere göre daha yüksek seyretmesi projenin gerekçesini oluşturmaktadır.
Bir yandan çocuk bakıcısı istihdam etmenin maliyetini düşürerek kayıt dışı çalışan çocuk bakıcılarının kayıtlı istihdamının artırılması, bir yandan da doğum yapan ve bu yüzden işgücü piyasasından dışlanma ya da belirli bir süre uzak kalma riski taşıyan kadınların, çocuk bakım hizmeti yoluyla işgücü piyasasına katılımının veya geri dönüşünün kolaylaştırılması ve kayıtlı kadın istihdamının artırılması için gerçekleştirilen projede annelere aylık 390 €’ya kadar mali destek verilecektir. Bu destekten yararlanan Annelerin hizmet akdine tabi çalışması ve yanlarında çocuk bakıcısı çalıştırması şarttır.
0-24 ay çocuk sahibi olan ve hizmet akdine tabi (özel sektörde işçi statüsünde) sigortalı olarak halen tam zamanlı çalışan sigortalı annelerden;
a. İlk kez işe başlayacak,
b. İş hayatına geri dönecek
c. Sigortasız çalıştırdığı çocuk bakıcısını sigortalı olarak çalıştırmaya başlayacak
annelere, çocuk bakıcısı istihdam edebilmelerini temin etmek üzere 24 aya kadar aylık 300 €,
a. Çocuğuna tek başına bakan,
b. Engelli çocuğu olan ve resmi makamlarca onaylanmış (Milli Eğitim Bakanlığı ve/veya İŞKUR onaylı veya Mesleki Yeterlilik Kurumu Belgesi de dahil) sertifikalı çocuk bakıcısı çalıştıranlara
24 aya kadar aylık 390 €,
mali destek verilecektir.
Mali destekten yararlanmak isteyen anneler, www.sgk.gov.tr’de açılacak linkten ön kayıt yaptırmaları gerekmektedir.
Proje İzmir, Bursa ve Antalya illerinde uygulanıyor
Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri, sigortalı çalışan kadın sayıları, bir yılda analık iznine ayrılan ortalama çalışan kadın sayıları, nüfusları ve proje bütçe kısıtı kriterlerine göre seçilen İzmir, Bursa ve Antalya illerinde uygulanmaya başlanmıştır.
Kimler Faydalanabilir
Projeden yararlanacak annelerde aranan şartlar;
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- Bursa, Antalya ve İzmir illerinin birinde çocuğuyla birlikte ikamet etmek
- Bir işveren yanında hizmet akdi ile 4/1-a kapsamında SSK’ lı işçi olarak tam zamanlı çalışıyor olmak
- Çalıştığı işten elde ettiği brüt ücreti, asgari ücretin brüt tutarının iki katını aşmamak (2015 ikinci altı ayı için 2.546 TL)
- En geç kesin kayıt tarihi itibariyle Sosyal Güvenlik Kurumuna Ek-9 kapsamında (çocuk bakıcıları da dahil ev hizmetlerinde çalışan kişilerin sigortalılığı) sigorta kaydını yaptırmış olmak şartıyla tam zamanlı çocuk bakıcısı istihdam etmek,
- Çalıştırdığı çocuk bakıcısıyla arasında akrabalık ilişkisi bulunmamak (kendisi veya eşinin birinci derecede akrabası olmaması; çocuk bakıcısı ile aynı evde oturuyorsa 3. derece dahil akrabalık ilişkisi olmaması)
- Analık izin süresini geçirmiş olmak
- Başvuru tarihi itibariyle 0-24 ay aralığında (24 üncü ay dahil) çocuğu olmak
- Proje kapsamında çocuk bakıcısı olarak çalışmamak
Çocuk Bakıcılarında Aranan Şartlar
- T.C. vatandaşı ve kadın olmak.
- Bursa, Antalya ve İzmir illerinin birinde ikamet ediyor olmak
- Bakımını üstlendiği çocuğun anne veya babası ile birinci derece, ebeveyn ile aynı evde oturuyorsa 3. dereceye kadar (3. derece dahil) akrabalık ilişkisi bulunmamak
- En az ilkokul mezunu ve 18 yaşını tamamlamış olmak
Kimler Faydalanamaz
- Başvuru şartlarında aranan kriterleri yerine getirmeyenler
- 5510 sayılı Kanunun 6 ıncı maddesine göre sigortalı sayılmayan anneler
- Sosyal Güvenlik Destek Primi ödeyerek çalışan anneler (emekliler)
- Tam zamanlı ya da Sürekli çalışmayan
- 5510 sayılı Kanun Geçici 20 inci maddesinde yer alan Banka Sandığı mensupları
- SGK Bilişim Altyapısına göre oluşturulan Proje Bilgi-İşlem Programı tarafından başvurusu kabul görmeyen diğer kişiler
- Belgelerde usulsüzlük yapanlar,
Faydalanacak Annelerin Yükümlülükleri
Ana listede yer alan annelerin mali destekten yararlandıkları süre boyunca;
- Takvim ayları itibariyle yıllık ücretli izin ve rapor durumları hariç aylık 30 gün bir işverenin yanında çalışmaları,
- Yanlarında çalıştırdıkları çocuk bakıcısının ücretini zamanında ödemeleri (Gecikmeli ödeme hallerinde, ödemeye ilişkin dekontun il müdürlüğüne ibrazı halinde o aya ilişkin ödeme alınabilir. Ancak, bu durumun 3 kez tekrarlanması halinde destek kesilir.),
- Takvim ayları itibariyle bakıcı adına 30 gün sosyal güvenlik primlerini düzenli olarak yatırmaları (yıllık ücretli izin ve rapor durumları hariç 30 günden az bildirilen prim günleri için -işten çıkma/çıkarma dahil- ödeme yapılmayacaktır.),
- Çocuk bakıcısının iş kazası geçirmesi veya meslek hastalığına yakalanması halinde bunun süresi içinde SGK’ya bildiriminin yapılması,
- Evde sigortalı çocuk bakıcısı çalıştırdıkları için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda belirtilen diğer yükümlülükleri yerine getirmeleri,
- Bakıcının, çocuğun ya da kendisinin durumlarında projeyi etkileyecek değişiklikleri (evlenme, boşanma, işten çıkma, vefat vb.) ilgili il müdürlüğüne 15 gün içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.
Mehmet Fatih GELERİ
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı